F.A.Q.

Dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej, jednoosobowo lub w formie spółki (cywilnej / jawnej / partnerskiej / komandytowej).
Dla start-up’ów – spółka daje bardzo dokładny pogląd na stan ekonomiczny prowadzonego przedsięwzięcia.
Osób prowadzących firmę, szczególnie samozatrudnionych (prowadzących własną firmę i wystawiających pracodawcy fakturę) lub planujących przejść na samozatrudnienie oraz firm zatrudniających pracowników, które chcą oszczędzić na formalnościach i składkach planują przesunąć pracowników z formy zatrudniania na podwykonawstwo.
Małych i średnich przedsiębiorstw prowadzonych w oparciu o wpis do ewidencji.
Już działających firm, o ugruntowanej pozycji, których właściciele planują lub chcą rozpocząć proces planowania sukcesyjnego.
Dla firm, które mają potencjał rozwojowy i mogą potrzebować finansowania z zewnętrznych źródeł na dalszy rozwój działalności (sprzedaż części udziałów, emisja obligacji, w przyszłości IPO).

Czy to jest legalne ?

Prowadzenie spółki z o.o. w Polsce jest legalne (regulowane przez Kodeks Spółek Handlowych – w skrócie KSH lub K.S.H.), to normalna forma prowadzenia działalności gospodarczej, w praktyce jako najtańsze rozwiązanie pozwalające, pod pewnymi warunkami, zgodnie z prawem uniknąć płacenia składek ZUS przez właściciela.

Dlaczego sp. z o.o. ?

Jest wiele zalet prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki z o.o., naszym zdaniem główne z nich to:

Spółka z o.o. jest bezpieczniejsza niż indywidualna działalność gospodarcza czy spółka cywilna, ponieważ właściciel spółki odpowiada za zobowiązania spółki jedynie do wysokości majątku spółki i kapitału zakładowego (ten może wynosić np. 5,000 PLN). W przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, jej właściciele odpowiada za zobowiązania firmy nieograniczonej wysokości prywatnym majątkiem (jeżeli ma rodzinę, za część zobowiązań również majątkiem wspólnym). Gdyby więc ktoś naraził swojego klienta na szkodę (jakąkolwiek – nawet jeśli np. usługi spowodują straty u klienta lub potencjalny klient złamie nogę w sklepie, bo była śliska podłoga) jako firma jednoosobowa musiałby zapłacić odszkodowanie i mógłby stracić cały majątek. Mając spółkę z o.o. ryzyko to jest ograniczone do kapitału firmy – w najgorszym wypadku zarząd może zgłosić wniosek o upadłość, nie ma możliwości ściągania należności od wspólników.
W przypadku śmierci właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej, umiera również jego firma, a co za tym idzie generowany przez nią dochód, nierzadko natomiast pojawiają się zobowiązania (np. wszelkie kredyty stają natychmiast wymagalne, dochodzą odprawy pracownicze). W przypadku spółki z o.o. nie ma takiej sytuacji.
Właściciel może być również pracownikiem spółki lub świadczyć dla niej usługi – dzięki temu możliwe jest lepsze wykorzystanie posiadanych środków (kwestie podatków oraz innych danin).
Ze względu na prowadzenie ksiąg rachunkowych, można jasno określić bieżący, faktyczny stan firmy i jej finansów.

Co z ubezpieczeniem zdrowotnym ?

W Polsce takie same prawa i ubezpieczenie zdrowotne ma osoba, która płaci co miesiąc tysiące złotych składek, jak i osoba, która płaci np. 10 złotych, a nawet nic nie płaci. Można być pracownikiem własnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i podlegać z tego tytułu ubezpieczeniom. Od 1 stycznia 2018 roku każdy Polak jest objęty opieką zdrowotną.

Co z emeryturą ?

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą opartą o wpis do ewidencji opłacającą minimalną składkę, której podstawą wyliczenia jest 60% średniej krajowej. W obecnych warunkach rynkowych (mamy kapitałowy system emerytalny), przedsiębiorca w najlepszym przypadku może się spodziewać emerytury minimalnej. Zatem przedsiębiorca, płacąc „pełny ZUS”, może spodziewać się takiej samej emerytury jak osoba zatrudniona na umowę- zlecenie zarabiająca np. 50 zł brutto (warunek – od tej wypłaty są odprowadzane składki emerytalne). Zatem będąc zatrudnionym we własnej spółce i opłacając składki emerytalne (z tytułu umowy o pracę lub zlecenia), również możemy się spodziewać przynajmniej emerytury minimalnej.

Czy muszę mieć kapitał zakładowy w wysokości 5,000 złotych?

Kapitał zakładowy w przypadku spółki z o.o. wynosi minimum 5000 złotych – może być wyższy. W momencie zakładania spółki, zgodnie z art. 167 par. 1 k. s. h. zgłaszając spółkę do Krajowego Rejestru Sądowego, należy dołączyć do zgłoszenia m.in. oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione. Przy czym, wspomniane min. 5000 złotych nie musi być wpłacone na konto bankowe spółki.

Czy pieniądze na kapitał zakładowy są „zamrożone”?

Kapitał zakładowy to „wielkość formalna stanowiąca sumę udziałów w kapitale zakładowym”. W związku z tym, spółka może praktycznie w pełni korzystać z majątku wniesionego na pokrycie tego kapitału. Mowa tutaj o tzw. „zasadzie surogacji”, która oznacza, że jedne składniki majątku (np. pieniądze) mogą być zamieniane na inne składki (rzeczy, które mają określoną wartość).

Ile kosztuje prowadzenie spółki z o.o.?

Na koszt prowadzenia spółki z o.o. składają się głównie:

koszt rejestracji – od 1300 zł jednorazowo
koszt prowadzenia w tym księgowości – od 560 zł / m-c

Cała reszta jest taka sama jak w działalności gospodarczej – trzeba mieć adres siedziby, osobny rachunek bankowy (w niektórych bankach rachunek dla spółki z o.o. jest bez opłat), mieć pieczątkę. Dodatkową korzyścią jest możliwość, dzięki spółce z o.o., nie płacenia ZUS, rozdzielenie majątku firmowego od prywatnego oraz możliwość ograniczenia odpowiedzialności z tytułu prowadzonej działalności.

Dlaczego spółka z o.o. nie płaci ZUS?

wynika to z przepisów ustawy o SUS (systemie ubezpieczeń społecznych) i jest jednoznacznie potwierdzone przez ZUS. Spółki tworzone zgodnie z propozycją NOXUM nie są jednoosobowe, więc ich udziałowcy nie będą odprowadzać ZUS jako jedyny wspólnik (tylko wspólnicy spółek jednoosobowych płacą z tego tytułu ZUS). Oczywiście pojawia się pytanie, czy wspólnicy, którzy pracują dla spółki, nie płacą ZUS? Otóż, jeśli zastosujemy odpowiednie przepisy, ich wynagrodzenie również nie jest „ozusowane”, ponieważ nie łączy ich ze spółką ani umowa o pracę ani umowa zlecenia.

Czy muszę płacić za firmowe „rzeczy” z konta firmowego?

Za wydatki związane z działalnością firmy nie można płacić prywatnymi pieniędzmi. Część pieniędzy spółki można trzymać na koncie, a część w kasie (np. na opłacenie wydatków gotówką). Ważne – każdy wydatek z firmowych pieniędzy musi być udokumentowany (czyli musi być stosowana faktura, rachunek, bilet, potwierdzenie opłaty lub inny dokument dokumentujący poniesiony koszt).

Jaka jest odpowiedzialność za długi spółki z o.o.?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiada za długi całym swoim majątkiem, a wspólnicy do wysokości swoich wkładów. Takie określenie formy prawnej sp. z o.o. jest często błędnie pojmowane jako swego rodzaju wytrych, umożliwiający wszystkim osobom zaangażowanym w funkcjonowanie spółki uniknięcie jakiejkolwiek odpowiedzialności za jej zobowiązania. Potoczne rozumienie ograniczenia odpowiedzialności spółki może prowadzić do nieporozumień. Jeśli bowiem spojrzymy na kwestię odpowiedzialności za zobowiązania z punktu widzenia samej spółki z o.o., to odpowiada ona za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem, którego jako osoba prawna jest jedynym właścicielem i dysponentem. Nie ma przy tym znaczenia sposób powstania czy zgromadzenia tego majątku: wniesienie w postaci wkładów lub dopłat przez wspólników, czy też nabycie w toku prowadzenia przez spółkę działalności. Spółka odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem, którego jako osoba prawna jest jedynym właścicielem i dysponentem.

Jaka jest odpowiedzialność wspólników sp. z o.o. ?

Jedyne ograniczenie, o jakim można – w pewnym uproszczeniu – mówić, można odnieść do wspólników sp. z o.o. Ewentualna odpowiedzialność sp. z o.o. za swoje zobowiązania nie dotyka bezpośrednio sfery majątkowej jej wspólników. Mogą oni jedynie „stracić” wniesione do spółki wkłady czy ewentualnie inne świadczenia, których spółka nie będzie mogła im zwrócić (dopłaty, pożyczki wspólników).

Czy Zarząd może odpowiedzieć za długi ?

Nie zawsze natomiast wyłączona jest odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki z o.o., którą zarząd kieruje. W niektórych sytuacjach obowiązujące przepisy wprost stanowią, że osoby pełniące funkcje w zarządzie odpowiadają za długi sp. z o.o. Powstanie takiej odpowiedzialności wiąże się z reguły z niedopełnieniem przez członków zarządu sp. z o.o. pewnych aktów staranności, do których jako osoby profesjonalnie sprawujące swój mandat są zobowiązani. Pamiętać przy tym należy, że nawet jeżeli dana osoba jest wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i jednocześnie członkiem jej zarządu, nie będzie zwolniona z odpowiedzialności jaką ponoszą członkowie zarządu. Status wspólnika nie zwalnia z odpowiedzialności ponoszonej z tytułu pełnienia funkcji w zarządzie sp. z o.o.

Jak wprowadzić do firmy pieniądze, żeby np. zapłacić za fakturę ?

Sposobów, aby spółka mogła za coś zapłacić, jest co najmniej kilka, poniżej najbardziej popularne:

Pierwsza możliwość, to na etapie opłacania kapitału zakładowego, stworzenie kapitału zapasowego (właśnie na bieżącą działalność) poprzez objęcie udziałów za wartość większą, niż wynosi nominalna wartość udziałów (np. płacąc za 100 udziałów o wartości nominalnej 50 zł nie owe 50 zł, lecz np. 100 zł, mamy 5000 zł kapitału zakładowego oraz 5000 zł kapitału zapasowego).
Druga możliwość to udzielenie pożyczki spółce przez jej udziałowca. Uwaga – pożyczka musi być oprocentowana (nie może być „za darmo”).
Trzecia możliwość to wpłata Wspólników na kapitał zapasowy.
Czwarta możliwość to podniesienie kapitału zakładowego.

Jak „wyciągnąć” pieniądze z firmy?

W przypadku prowadzenia spółki nie jest to tak oczywiste jak przy jednoosobowej działalności gospodarczej (gdzie właściwie wystarczył przelew pieniędzy na konto prywatne). Ponieważ spółka posiada swój majątek, który nie jest majątkiem osobistym jej właściciela, wypłata pieniędzy ze spółki musi odbyć się w określony sposób. Pieniądze na cele prywatne można pobrać na kilka sposobów, np.:

jako wynagrodzenie za pracę / pełnienie funkcji (wypłata raz na miesiąc);
jako wynagrodzenie za wykonane usługi / świadczenie na rzecz spółki (po wykonaniu usługi / świadczenia);
jako koszty reprezentacji lub ich zwrot (gdy takowe wystąpią);
jako rozliczenie delegacji (gdy takowa wystąpi);
jako zwrot pożyczki;
jako zwrot dopłaty do kapitału;
jako wypłata dywidendy / zaliczki na dywidendę;

Czy wspólnicy sp. z o.o. mogą zwołać zgromadzenie?

Zgromadzenie wspólników jest podstawowym forum realizacji praw wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Czy jednak sami wspólnicy mogą zwołać takie zgromadzenie? Prawo wspólników – uczestników zgromadzenia do inicjowania jego obrad, zostało ograniczone. Kodeks spółek handlowych przyznaje prawo do zwołania zgromadzenia przede wszystkim zarządowi spółki z o.o., a także w określonych przypadkach jej radzie nadzorczej lub komisji rewizyjnej (art. 235 par. 1 i 2 k.s.h.). Ponadto umowa sp. z o.o. może przyznać to uprawnienie innemu podmiotowi niż wymienione organy spółki (art. 235 par. 3 k.s.h.). Może nim być np. członek zarządu lub rady nadzorczej innej spółki (dominującej). Jako uprawnionego do zwołania zgromadzenia wspólników, umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może wskazać także wspólnika lub niektórych wspólników, określając ich indywidualnie (na przykład przez podanie nazwiska i imienia bądź firmy) lub generalnie, wskazując pewne cechy rodzajowe (np. każdy wspólnik posiadający określoną liczbę udziałów). W rezultacie wspólnik dysponuje prawem do zwołania zgromadzenia wspólników, o ile przyznaje mu je wprost – na podstawie art. 235 par. 3 k.s.h. – umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Czy mogę być założycielem i członkiem zarządu firmy?

Tak, można być właścicielem/współwłaścicielem (założycielem) firmy, powołać kompetentny zarząd do prowadzenia firmy lub być pracownikiem firmy na odpowiednim stanowisku w owej spółce.

Czy mogę być założycielem i pracownikiem w firmie?

Tak, można być właścicielem/współwłaścicielem (założycielem) firmy, powołać kompetentny zarząd do prowadzenia firmy lub być pracownikiem firmy na odpowiednim stanowisku w owej spółce.

Jakie są podatki dla spółek z o.o.?

Spółki kapitałowe, a więc także i spółka z o.o., opodatkowane są podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) w wysokości 19% lub. 9%. Podatek CIT płaci się od dochodu spółki z o.o., czyli przychodów pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów (płatny w terminie do 20-tego następnego miesiąca lub w przypadku kwartalnego opłacania podatku, do 20-tego dnia po zakończeniu kwartału). Oprócz podatku CIT, w przypadku wypłaty zysku (dywidendy) wspólnikom spółki z o.o., należy uiścić jeszcze zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych także w wysokości 19%. Na przykład: spółka osiągnęła zysk na poziomie 100 tys. zł — podatek CIT wyniesie 19 tys. zł. Po opłaceniu podatku pozostanie kwota 81 tys. zł. Jeżeli zostanie wypłacona w postaci dywidendy, udziałowiec zapłaci 15 390 zł podatku PIT. Zatem łączny podatek wyniesie 34.390 zł.

Czy aby dostać wypracowane pieniądze, będę płacił podwójny podatek?

Nie ma obowiązku pobierania ze spółki pieniędzy w formie dywidendy. W żadnym z pozostałych przypadków np. wymienionych w pkt. 15 nie występuje podwójne opodatkowanie.

Jakie są wymogi księgowania dla sp. z o.o.?

Spółki z o.o. maja obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych (tzw. „pełnej księgowości”).

Czy mogę zawiesić działalność spółki?

Tak.

Kto może być członkiem zarządu spółki?

Członkiem zarządu spółki z o.o. może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych – chodzi więc o osoby pełnoletnie nieubezwłasnowolnione. Nie może być członkiem zarządu osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa określone w przepisach rozdziałów XXXIII-XXXVII Kodeksu karnego oraz w art. 585, art. 587, art. 590 i w art. 591 Kodeksu spółek handlowych. Nie może również wchodzić w skład zarządu osoba, co do której istniej orzeczony środek karny zakazu pełnienia funkcji członka zarządu spółki.

Co może być przedmiotem wkładu?

Wkłady na pokrycie kapitału zakładowego muszą być wniesione w całości przed zarejestrowaniem spółki. Wkład może być w formie pieniężnej, bądź wkładu niepieniężnego, tzw. aportu. Wkład niepieniężny musi spełniać pewne warunki (tzw. zdolność aportowa):

powinien dać się wycenić i umieścić w bilansie;
powinien być prawem zbywalnym.

Zgodnie z przepisem art. 14 Kodeksu spółek handlowych przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług, wynagrodzenie za usługi świadczone przy tworzeniu spółki (prowizja grynderska) ani zobowiązanie wspólnika do świadczenia w przyszłości określonej sumy pieniężnej). Przedmiotem wkładu mogą być:

prawa rzeczowe (własność rzeczy ruchomych, nieruchomości, użytkowanie wieczyste, udział we współwłasności);
prawa obligacyjne (wierzytelności, udziały w spółkach, akcje, obligacje);
prawa mieszane (np. przedsiębiorstwo);
prawa na dobrach niematerialnych (prawo do znaków towarowych, prawa autorskie, prawa ze wzorów użytkowych).

Co to jest kapitał zakładowy i zapasowy?

Wkłady do spółki wnoszone są na kapitał zakładowy, który w bilansie spółki jest umieszczony po stronie pasywów, któremu po stronie aktywów odpowiadają wartości wniesionych przez wspólników wkładów. Kapitał zakładowy stanowi podstawowy kapitał własny spółki, którego podstawową funkcją jest funkcja gwarancyjna (przynajmniej teoretycznie, bo jaką wartość gwarancyjną ma kapitał zakładowy w wysokości 5.000 złotych?). Jest to podstawowy fundusz, z którego ma nastąpić zaspokojenie wierzycieli spółki. Dlatego przewiduje się szereg przepisów służących ochronie kapitału zakładowego, w szczególności: zakaz dokonywania na rzecz wspólników wypłat z majątku potrzebnego na pokrycie kapitału zakładowego, zakaz zwrotu wkładów, zakaz pobierania odsetek od wniesionych wkładów, zakaz nabywania i obejmowania własnych udziałów przez spółkę, formalizowane zasady zmiany kapitału zakładowego –podwyższenie i obniżenie, postępowanie konwokacyjne – zgoda wierzyciela na obniżenie kapitału zakładowego. Inne sprawy z tym związane to kwestia wystąpienia strat w spółce i ich pokrywania, konieczność podjęcia uchwały co do dalszego istnienia spółki w przypadku gdy strata przewyższa wartość kapitału zapasowego, rezerwowego i połowy zakładowego. Kapitał zakładowy powinien być w spółce realnie utrzymywany w zakładanej wysokości.

W spółce z o.o. może wystąpić kapitał zapasowy, który nie jest jednak obligatoryjny. Zwrócić warto uwagę na to, że przepis art. 154 k.s.h., który wskazuje, że jeżeli udziały są nabywane powyżej wartości nominalnej to nadwyżka jest przelewana na kapitał zapasowy. Kapitał zapasowy może być przeznaczany na różne cele, w szczególności na pokrycie strat, ale również w takim zakresie, w jakim tworzony jest z zysku być przeznaczony na wypłatę dywidendy, co wynika z przepisu art. 192 k.s.h. Może być również w takiej części, w jakiej pochodzi z zysku, przeznaczany na podwyższenie kapitału zakładowego w drodze kapitalizacji rezerw przez przeniesienie kapitału ze środków własnych spółki na kapitał zakładowy. Sposoby wykorzystania kapitału zapasowego mogą być wskazane w umowie, w umowie można również przewidywać, że corocznie kilkuprocentowe zyski będą przekazywane na kapitał zapasowy.

Czy są możliwości tworzenia innych kapitałów w spółce z o.o.?

Tak, czasami nawet prawo wymaga ich utworzenia.

W szczególności można utworzyć tzw. kapitał rezerwowy. Tak jak kapitał zapasowy jest on kapitałem specjalnego przeznaczenia i jest tworzony na podstawie umowy, która określa również źródła jego finansowania. Taki kapitał może być przeznaczony na wypłatę dywidendy, wypłatę zaliczki dywidendowej. Może być przeznaczany na podwyższenie kapitału zakładowego w formie kapitalizacji rezerw. Może być przeznaczany na wypłaty za umorzone udziały.

Inny rodzaj kapitału to np. kapitał pochodzący z aktualizacji wyceny-dopuszczalność tworzenia takiego kapitału wynika z ustawy o rachunkowości. Dochodzi tutaj do zmiany wartości środków trwałych w spółce. Jeżeli wartość wkładów wzrosła to znajduje to odbicie w majątku spółki, ale właśnie w kapitale pochodzącym z aktualizacji wyceny, nie w kapitale zakładowym.

W spółce z o.o. mogą wystąpić również inne obowiązkowe kapitały na podstawie odrębnych przepisów, na przykład Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, który jest funduszem celowym tworzonym, jeżeli spółka z o.o. zatrudnia w przeliczeniu na pełne etaty określoną ustawą o tym funduszu ilość pracowników

Do kiedy trzeba zarejestrować spółkę z o.o. ?

Jeżeli spółka w ciągu 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki nie zostanie zgłoszona do KRS zarząd powinien dokonać zwrotu wkładów i spłacić zobowiązania – oznacza to że mamy cezurę czasową 6 miesięcy na zgłoszenie do rejestracji pod rygorem przeprowadzenia likwidacji spółki w organizacji. Jest to tzw. uproszczone postępowanie likwidacyjne.

Jak sprzedać udziały w spółce?

Każdy wspólnik ma prawo do rozporządzania udziałem. Obejmuje ono zbycie udziału, lub obciążanie udziału. W przypadku udziałów równych i niepodzielnych możemy zbyć je tylko w całości. Jeżeli są nierówne i podzielne to może dojść do zbycia części udziału. Wymagana jest tutaj umowa sprzedaży udziałów w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Istnieją jednak ograniczenia swobody zbycia udziałów:

nie można dokonać zbycia udziału przed wpisem do rejestru;
prawo do rozporządzenia udziałem może być uzależnione od zgody spółki, udzielonej przez zarząd w formie pisemnej – postanowienia co do tego powinny znaleźć się w umowie spółki.

Co to jest dywidenda ?

Dywidenda to część zysku wynikającego z rocznego sprawozdania finansowego przeznaczona do wypłaty na rzecz wspólnika uchwałą zgromadzenia wspólników.

Do czego jest niezbędny notariusz w spółce?

Notariusz jest niezbędny do poniższych czynności:

W formie aktu:
- sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego
- przy oświadczeniu dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów (jedynie przy podwyższaniu kapitału na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki wystarczy, by oświadczenia dotychczasowych wspólników o objęciu nowych udziałów były sporządzone – pod rygorem nieważności – na piśmie, a przy podwyższaniu kapitału ze środków spółki oświadczenie o objęciu w ogóle nie jest wymagane),
- przy przystąpieniu nowego wspólnika do spółki,
- przy oświadczeniu wszystkich członków zarządu o spełnieniu wszystkich warunków automatycznego (czyli wynikającego z przyczyn określonych bezpośrednio w umowie spółki) obniżenia kapitału zakładowego.
Notarialnego protokołu wymagają
- uchwała wspólników w sprawie zmiany umowy spółki, w tym np. obniżenia kapitału zakładowego,
- uchwała zarządu obniżająca kapitał zakładowy spółki w sytuacji, gdy dochodzi do automatycznego umorzenia udziału.
Notarialnie należy poświadczać podpisy:
- we wzorach podpisów członków zarządu składanych w sądzie rejestrowym (podpisy można złożyć nie tylko u notariusza, ale i w sądzie),
- składane pod umową zbycia albo zastawieniem udziałów spółki,
- we wzorach podpisów likwidatorów składanych w sądzie rejestrowym (podpisy można złożyć nie tylko u notariusza, ale i w sądzie).

Jakie są obowiązki wspólników?

Warto pamiętać, że obok uprawnień wspólnicy mają też określone obowiązki. Przede wszystkim są to obowiązki związane z uzupełnianiem majątku spółki. Na szczególną uwagę zasługuje instytucja dopłat uregulowana przepisami art. 177–179 k.s.h., która jest właściwa tylko dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Dopłaty charakteryzuje przede wszystkim to, że są nakładane proporcjonalnie i równomiernie na wszystkich wspólników. Wartość tych dopłat jest uzależniona od wartości udziałów wspólników, jednak proporcja, w jakiej ci wspólnicy wnoszą są dopłaty jest jednakowa dla wszystkich wspólników. Obowiązek dopłat musi być sformułowany w umowie spółki, jeżeli tego nie było w umowie pierwotnej to możliwa jest zmiana umowy, ale wymaga się tutaj zgody wszystkich wspólników (ponieważ zwiększa świadczenia wspólników). Dopłaty nie zwiększają kapitału zakładowego, ale majątek spółki – gromadzone są na odrębnym kapitale rezerwowym. Dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym – wymaga to uchwały zgromadzenia wspólników. Zwrot powinien być dokonany równomiernie wszystkim wspólnikom – tak samo jak dopłaty. Należy też pamiętać, że każdy wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę (odbiorca), obowiązany jest do jej zwrotu. Chodzi np. o sytuację bezprawnego wydania zaliczek na poczet dywidendy. Członkowie organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za taką wypłatę, odpowiadają za jej zwrot spółce solidarnie z odbiorcą. Jeżeli zwrotu wypłaty nie można uzyskać od odbiorcy, jak również od osób odpowiedzialnych za wypłatę, za ubytek w majątku spółki, który jest wymagany do pełnego pokrycia kapitału zakładowego odpowiadają wspólnicy w stosunku do swoich udziałów. Kwoty, których nie można ściągnąć od poszczególnych wspólników, rozdziela się między pozostałych wspólników w stosunku do udziałów – odpowiedzialności tego rodzaju nie można uchylić. Na wspólnika może być też nałożony obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w takim przypadku umowa spółki musi wyraźnie przewidywać przedmiot tego świadczenia, wysokości okresy w jakich te świadczenia mają być wnoszone. To ciekawa instytucja, która może działać z korzyścią zarówno dla spółki, jak i wspólnika, kreuje się więź między wspólnikiem a spółką, wskazując, że spółka ma stałego, pewnego dostawcę swoich towarów lub usług, z kolei wspólnik ma stałego odbiorcę, ma zagwarantowane również wynagrodzenie, gdyż przepis nam stanowi, że wynagrodzenie jest wypłacane nawet, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku.

Jakie są organy spółki?

Organ wykonawczy – zarząd.
Organ kontrolny – rada nadzorcza lub komisja rewizyjna (żadna z nich nie jest jednak zawsze obligatoryjna).
Organ uchwałodawczy – zgromadzenie wspólników.

Jaka jest rola i skład zarządu spółki, w jaki sposób powołuje się i odwołuje członków zarządu?

Zarząd spółki prowadzi jej sprawy i reprezentuje spółkę we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądowych. Ustawa stanowi tylko o tym, iż zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Zgromadzenie wspólników ustala skład zarządu uchwałą, umowa może jednak stanowić inaczej, wskazywać np. ilość członków zarządu lub stanowić, że powołuje ich rada nadzorcza lub niektórzy wspólnicy. W przypadku gdy zarząd nie ma wymaganej umową spółki liczby członków jest to tzw. zarząd kadłubowy i nie może on skutecznie działać – nie warto więc zawsze określać tego w umowie. Jeśli umowa spółki nie stanowi jaka jest liczba członków zarządu to decydujące znaczenie ma uchwała zgromadzenia wspólników, która powołuje zarząd. Uchwała o powołaniu członków zarządu zapada bezwzględną większością głosów w głosowaniu tajnym, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie na funkcję członka zarządu następuje z chwilą podjęcia uchwały o powołaniu, konieczna jest jednak zgoda osoby na objęcie funkcji. Powołany członek zarządu podlega wpisowi do KRS w terminie 7 dni od dnia powzięcia uchwały jednakże jest to wpis deklaratywny – nie rozstrzyga on o uprawnieniu do reprezentacji, ujawnia ją tylko w KRS. W okresie od powołania do wpisu członek zarządu może skutecznie reprezentować spółkę.

Od samego powołania członka organu – aktu kształtującego tzw. stosunek organizacyjny należy odróżnić zawarcie z nim dodatkowej umowy, np. umowy o pracę, zlecenia, kontraktu menedżerskiego, umowy o świadczenie usług. Te stosunki nie są zależne od siebie zależne, a odwołanie członka nie powoduje wygaśnięcie umowy o pracę – można jednakże w takiej umowie zawrzeć klauzulę, że jest to przyczyna umożliwiająca jej wypowiedzenie. Powszechnie przyjmuje się, iż odwołanie z funkcji członka zarządu jest usprawiedliwioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę. Umowę taką zawiera pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników bądź rada nadzorcza. Jeżeli jednak mamy spółkę jednoosobową i jedyny wspólnik jest też członkiem zarządu to tego przepisu nie stosuje się, a czynności między nim a spółką wymagają formy aktu notarialnego. Notariusz zaś powiadomi każdorazowo sąd rejestrowy o podjęciu takiej czynności.

Członek zarządu może być zawsze odwołany przez zgromadzenie wspólników, umowa może to ograniczać do ważnych powodów. Nie powinno to prowadzić do wyłączenia klauzuli generalnej, że zawsze z ważnych powodów można odwołać członka (ograniczenia winny mieć charakter przykładowy). W przypadku jeżeli kompetencja do powołania przysługuje radzie nadzorczej, bądź osobie trzeciej, stosujemy tzw. zasadę lustra – kompetencje do odwołania oprócz zgromadzenia wspólników będzie miał ten organ bądź ta osoba.

Czy członek zarządu może zrezygnować?

Do rezygnacji stosujemy odpowiednio przepisy o zleceniu. Umowa może konkretyzować zasady na jakich członek zarządu wypowiada czy rezygnuje się z pełnienia funkcji członka zarządu. Nie można jednak ograniczyć czy wyłączyć prawa do rezygnacji z ważnych powodów. Natomiast jeżeli członek zarządu pełni swoją funkcję odpłatnie, a rezygnacja nastąpiłaby bez ważnego powodu, to może to rodzić odpowiedzialność w stosunku do spółki za wyrządzone szkody. Rezygnacja nie wymaga przyjęcia przez spółkę. Oświadczenie o rezygnacji musi jednak dojść do adresata – spółki. Pojawia się pytanie, jakiemu organowi należy złożyć rezygnację. Pojawiają się tutaj odmienne poglądy:

na ręce innych członków zarządu (tzw. koncepcja reprezentacji biernej zarządu, uprawnienie do przyjmowania oświadczeń innych osób jednoosobowo) lub prokurenta;
na ręce organu który powołał;
na ręce rady nadzorczej, a gdy jej nie ma to należy zwołać zgromadzenie wspólników i złożyć taką rezygnację wobec wspólników (to koncepcja, która znalazła aprobatę w orzecznictwie Sądu Najwyższego).

Mandat i kadencja – co to takiego?

Kadencja to okres na jaki został powołany członek zarządu. Może być na czas oznaczony i nieoznaczony, jednoroczny lub wieloletni. Kadencja może być indywidualna (jest to zasadą – okres kadencji liczony dla każdego członka zarządu osobno) lub wspólna (liczona dla całego zarządu). Nie ma maksymalnej kadencji dla członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – z tego względu możliwe powołanie na czas nieoznaczony.

Mandat – jest to uprawnienie do pełnienia funkcji członka zarządu oraz obowiązek wykonywania tejże funkcji zgodnie z prawem i umową spółki. Mandat wygasa wskutek:

śmierci członka zarządu;
odwołania członka zarządu;
rezygnacji przez członka zarządu z zajmowanej funkcji;
zakończenia kadencji.

Istotny jest sposób obliczania daty wygaśnięcia mandatu:

przy kadencji rocznej (ewentualnie kadencji nie uregulowanej umownie) – mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji przez członka zarządu (czyli tutaj faktycznie może kadencja być dłuższa niż rok, ponieważ liczymy pełne lata obrotowe);
przy kadencji kilkuletniej – mandat wygasa z dniem zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu – tutaj są dwie odmienne interpretacje co do tej sytuacji, jedni prawnicy uważają, że należy liczyć pełne lata obrotowe, drudzy że liczy się lata od momentu powołania, a ostatnim rokiem obrotowym jest ostatni pełny rok obrotowy pełnienia kadencji. Zależnie od interpretacji to skraca bądź wydłuża kadencję. Umowa spółki powinna to precyzować, żeby uniknąć wątpliwości.

Czy członkowie zarządu podlegają ograniczeniom?

Tak, członkowie zarządu podlegają ograniczeniom wynikającym z ustaw, umowy spółki i uchwał zgromadzenia wspólników. Przepis art. 17 k.s.h. stanowi, że jeżeli do dokonania czynności prawo wymaga uchwały innego organu to dokonanie tej czynności bez uchwały skutkuje nieważnością tej czynności. Można w takiej sytuacji udzielić zgody w drodze uchwały po dokonaniu takiej czynności (często określane jako nieważność względna) w okresie 2 miesięcy. Jeżeli chodzi o zgodę wymaganą nie przepisami ustawy, ale przez umowę spółki to czynność taka dokonana wbrew postanowieniom umowy będzie ważna. Osoby działające w imieniu spółki narażają się jednak na odpowiedzialność wewnętrzną (np. odwołanie z funkcji, odpowiedzialność odszkodowawcza).

Kto reprezentuje spółkę w przypadku sporu lub umowy z członkiem zarządu?

W umowach między spółką a zarządem spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Jeżeli wspólnicy powołają pełnomocnika a istnieje rada nadzorcza to pierwszeństwo przysługuje pełnomocnikowi. Dotyczy to np. umów zawieranych z członkiem zarządu. Jeżeli chodzi o skutki reprezentacji przez radę nadzorczą to powstaje tutaj wątpliwość, dotycząca tego czy taka umowa zawarta z członkiem zarządu musi być podpisana przez wszystkich członków rady nadzorczej – nie mamy żadnych przepisów w k.s.h, które by mówiły o reprezentacji spółki przez radę. Niewątpliwym jest, że w przypadku reprezentacji spółki przez radę nadzorczą przy zawarciu umowy z członkiem zarządu konieczne jest podjęcie uchwały przez radę nadzorczą. Sama umowa natomiast może być podpisana np. przez przewodniczącego rady nadzorczej, wskazać jedynie należy w uchwale, że przewodniczący na mocy tej uchwały jest umocowany do zawarcia takiej umowy. Te kwestie mogą być też regulowane umową spółki.

Za co odpowiada członek zarządu?

Możemy mówić o odpowiedzialności zarówno wobec spółki, jak i o odpowiedzialności za zobowiązania spółki wobec osób trzecich.

W pierwszym przypadku członek zarządu odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności

W drugim przypadku odpowiedzialność jest uzasadniona, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, wtedy członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się jednak uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże:

że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe,
albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy,
albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Istnieje szereg kontrowersji dotyczących odpowiedzialności członków zarządu i jej charakteru (odszkodowawczy, gwarancyjny). Zależnie od przyjmowanej koncepcji różne mogą być przesłanki związane z dochodzeniem przez wierzyciela zaspokojenia z majątku członka zarządu.

Podobny przepis, znajdujący się w Ordynacji podatkowej, dot. odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe oraz składki na ubezpieczenia społeczne.

Jak zarządzać spółką, prowadzić jej sprawy i reprezentować ją nie będąc członkiem zarządu?

Jedynym wyjściem jest przyjęcie roli prokurenta. Jest to wygodna pozycja, z jednej strony unika się bowiem odpowiedzialności za zobowiązania spółki, z drugiej zachowuje się realny wpływ na funkcjonowanie spółki.

Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu spółki. Warto aby podjęli oni w tym temacie uchwałę, choć dopuszczalne jest złożenie podpisów przez nich na samej prokurze (prokura to wszak rodzaj pełnomocnictwa). Prokurent samoistny może reprezentować spółkę jednoosobowo, nie potrzebuje „kontrasygnaty” czy też potwierdzenia czynności przez członków zarządu. Warto jednak zwrócić uwagę, że odwołać prokurę może każdy członek zarządu jednoosobowo.

Jak się przed tym zabezpieczyć? Jeżeli jest się jedynym wspólnikiem to sam ten fakt należycie zabezpiecza prokurenta przed odwołaniem – kto chciałby zwolnić swojego pracodawcę? Sytuacja komplikuje się trochę gdy mamy kilku wspólników w spółce, nawet gdy prokurent jest wspólnikiem większościowym. W takim przypadku można zmodyfikować w umowie spółki zasadę dotyczącą sposobu odwołania prokurenta, wskazując przykładowo, że wymagana jest na to zgoda zgromadzenia wspólników lub jednomyślność członków zarządu.

Czym jest rada nadzorcza i czym różni się od komisji rewizyjnej?

Rada nadzorcza jest organem kontrolnym w spółce. Jest zawsze organem kolegialnym – liczy co najmniej 3 członków, jeżeli zostanie powołana to jest organem stałym i sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki. W skład rady nadzorczej ani komisji rewizyjnej nie może być powołany członek zarządu, prokurent, ani likwidator, kierownik oddziału ani zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat. Funkcji tej nie mogą pełnić także inne osoby podległe bezpośrednio członkowi zarządu bądź likwidatorowi

Jeżeli chodzi o powołanie rady nadzorczej to zasadą jest powołanie rady nadzorczej uchwałą walnego zgromadzenia bezwzględną większością głosów, w głosowaniu tajnym, ale umową spółki można to zmienić i powierzyć powołanie rady np. poszczególnym wspólnikom, czy też osobom trzecim spoza spółki. Rada sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Uprawnienie to może rada wykonywać kolegialnie bądź indywidualnie (chyba, że umowa spółki stanowi inaczej). Wszystkie czynności nadzorcze każdy z członków może więc dokonywać sam, inaczej niż w spółce akcyjnej, gdzie zasadą jest działanie kolegialne. Szczególną kompetencją jest zwoływanie przez radę nadzorczą zgromadzeń wspólników, w przypadku gdy zarząd nie dokona tego w terminach prawem przewidzianych. Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń. Można jej jednak przyznać prawo wyrażania zgody na określone czynności. Rada nadzorcza ocenia sprawozdanie finansowe i sprawozdanie członków zarządu z działalności spółki, może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać wyjaśnień od zarządu i dokonywać rewizji majątku oraz oceny wniosków zarządu dotyczących podziału zysku lub pokrycia straty.

Umowa może przyznać razie nadzorczej prawo zawieszania członków zarządu z ważnych powodów, nie może natomiast delegować do zarządu swoich członków (choć są poglądy odmienne).

Czynności podejmowane kolegialnie wymagają podjęcia uchwały na posiedzeniu. Wszyscy członkowie rady muszą być zawiadomieni, kworum wynosi co najmniej 50% członków organu, a uchwały zapadają bezwzględną większością głosów. Można oddać głos na piśmie za pośrednictwem innego członka rady, ale musi mieć to swoje umocowanie w umowie. Powinno się protokołować posiedzenia i uchwały. Można głosować także w trybie pisemnym (wyrażanie zgody na dane postanowienie) oraz drogą elektroniczną – za pomocą środków porozumiewania się na odległość – taką możliwość powinna przewidywać umowa spółki a wszyscy członkowie powinni być poinformowani o treści planowanej uchwały. Takie uchwały w ostatnich dwóch przypadkach nie mogą dotyczyć kwestii wyboru przewodniczącego rady, wiceprzewodniczącego rady nadzorczej. Nie mogą również dotyczyć powołania i odwołania członka zarządu oraz zawieszenia członka zarządu, jeżeli rada jest uprawniona do tych czynności z umowy. Zasady działania rady nadzorczej mogą wynikać z regulaminu i taki regulamin będzie uchwalało zgromadzenie wspólników, przy czym zgromadzenie może delegować tę kompetencję samej radzie nadzorczej.

W odróżnieniu od rady nadzorczej komisja rewizyjna ma charakter okresowy – powoływana jest na okres kiedy zwoływane jest zgromadzenie wspólników mające rozpatrzyć i zatwierdzić sprawozdanie finansowe – na końcu roku obrotowego.

Czy zawsze trzeba powołać radę nadzorczą?

Nie, tylko w spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500.000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.

Co to jest zgromadzenie wspólników?

Zgromadzenie wspólników jest organem, który w założeniu ma pozwolić wszystkim wspólnikom na reprezentację swoich interesów w spółce.

Zwołanie zgromadzenia może dokonywać się w formie:

zgromadzenia zwyczajnego – najpóźniej 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego (naruszenie tego terminu nie powoduje jednak nieważności uchwał i czynności podjętych na tym zgromadzeniu, uchwały mogą zostać jednak uchylone jeżeli zmiana terminu miała wpływ na ich treść). Przedmiotem kompetencji zgromadzenia zwyczajnego jest: rozpatrzenie i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności oraz sprawozdania finansowego, podjęcie uchwały o podziale zysku lub pokryciu strat, udzielenia absolutorium członkom organów spółki, rozpatrzenie sprawozdania finansowego grupy kapitałowej (jeżeli z taką mamy do czynienia);
zgromadzenia nadzwyczajnego – zwołane w innym czasie niż zgromadzenie zwyczajne, zawiadomienie trzeba rozesłać najpóźniej na 2 tygodnie przed zgromadzeniem wraz z dołączonym porządkiem obrad.

Zgromadzenie jest zwoływane przez:

zarząd (wymagana jest tutaj uchwała całego zarządu w przedmiocie zwołania, zwołane zgromadzenie bez podjęcia uchwały może skutkować zaskarżeniem uchwał takiego zgromadzenia wspólników);
radę nadzorczą / komisję rewizyjną, gdy nie robi tego zarząd w ciągu dwóch tygodni od wniosku tego organu o zwołanie zgromadzenia;
wspólników reprezentujących 1/10 kapitału zakładowego – jako prawo mniejszości na mocy upoważnienia sądu.

W orzecznictwie sądowym pojawia się też kwestia odwołania zgromadzenia wspólników. Sąd Najwyższy stwierdził, że zgromadzenie wspólników, które zostało skutecznie odwołane nie posiada uprawnień organu spółki i nie jest władne do podejmowania jakichkolwiek uchwał. Co więcej stwierdził, że podjęte na nim uchwały nie istnieją.

Zgromadzenie wspólników zwołuje się za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. Zamiast listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską, zawiadomienie może być wysłane wspólnikowi pocztą elektroniczną, jeżeli uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane. W zaproszeniu należy oznaczyć dzień, godzinę i miejsce zgromadzenia wspólników oraz szczegółowy porządek obrad. W przypadku zamierzonej zmiany umowy spółki należy wskazać istotne elementy treści proponowanych zmian. Ewentualne odwołanie zgromadzenia możne być dokonane jedynie w ten sam sposób listami poleconymi, pocztą kurierską.

Jeżeli chodzi o miejsce odbywania to zgromadzenia odbywają się w siedzibie spółki, czyli w miejscowości będącej siedzibą spółki. Natomiast umowa może również wskazać inne miejsce, w którym będzie się odbywało zgromadzenie wspólników.

Czy można podejmować uchwały poza zgromadzeniem wspólników?

Istnieją trzy tryby podejmowania uchwał:

uchwały podjęte na zgromadzeniu wspólników, które zostało formalne zwołanie;
sytuacja gdy nie doszło do formalnego zwołania – można jednak podjąć uchwałę jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany i nikt nie zgłosi sprzeciwu co do podjęcia uchwały i odbycia zgromadzenia;
możliwe jest też podjęcie uchwały bez odbycia zgromadzenia wspólników – może być podjęta uchwała jeżeli wszyscy wspólnicy wyrażą pisemną zgodę na postanowienie (uchwała zapada jednomyślnie) bądź wszyscy wyrażą zgodę na głosowanie pisemne (zgoda na głosowanie pisemne powinna być jednomyślna, ale uchwała zapada większością głosów). Jednak zawsze po podjęciu uchwały w tym trybie wymaga się dołączenia uchwały do księgi protokołów. Nie wszystkie uchwały mogą zostać podjęte w tej formie – istnieje katalog czynności zarezerwowanych dla zwyczajnego zgromadzenia wspólników (art. 231 k.s.h., art. 233 k.s.h).

Czy każda uchwała wymaga bezwzględnej większości głosów?

Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów. Są jednak kategorie uchwał, takich jak dotyczące zmian umowy spółki, jej rozwiązania lub zbycia przedsiębiorstw, które a zapadają większością 2/3 głosów. Uchwała dotycząca istotnej zmiany przedmiotu działalności wymaga 3/4 głosów. Także umowa spółki może stanowić surowsze warunki powzięcia uchwał, na przykład precyzując konieczność uzyskania odpowiedniego kworum, bez takich postanowień zgromadzenie zwołane formalnie jest ważne bez względu na liczbę uczestników. Umowa spółki może jednak precyzować kworum, może też precyzować inne wielkości głosów wymagane przy uchwałach. Należy pamiętać dodatkowo, że każda uchwała która zwiększa obowiązki lub ogranicza uprawnienia wspólnika wymaga jego zgody, tak więc np. uchwała o zmianie umowy spółki poprzez dodanie do umowy postanowień o obowiązku dopłat wymaga jednomyślności wspólników.

Jak podwyższyć kapitał zakładowy?

Kapitał zakładowy ma stały charakter i co do zasady tylko zmiana umowy spółki może go zmieniać. Ustawodawca wprowadził jednak wytrych pozwalając na umieszczenie w samej umowie klauzuli przewidującego możliwość podwyższenia kapitału na podstawie samej umowy, która to klauzula musi określać co najmniej maksymalny termin i wysokość podwyższenia (np. „Podwyższenie kapitału zakładowego do 200 tyś zł do końca roku obrotowego nie stanowi zmiany umowy spółki.”).

Zawsze będziemy mieli do czynienia z uchwałą wspólników, a w przypadku zmiany umowy spółki, z uchwałą w formie aktu notarialnego, zawsze też musimy zarejestrować podwyższenie kapitału zakładowego, aby było skuteczne.

Podwyższenie może być sfinansowane w drodze wniesienia wkładów lub kapitalizacji rezerw.

Jak zlikwidować spółkę?

W polskim rejestrze przedsiębiorców aż roi się od spółek, które dawno nie prowadzą działalności, nie zostały jednak skutecznie zlikwidowane. Procedura likwidacyjna sama w sobie jest dosyć skomplikowana. Przyczyny likwidacji spółki są różne, w pierwszej kolejności należy wskazać rzadkie sytuacje kiedy wskazywane są one w umowie spółki (najczęściej w tzw. spółkach celowych) – są to upływ czasu, czy też osiągnięcie zamierzenia gospodarczego. Drugą przyczyną likwidacji jest uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki, trzecia przyczyna to ogłoszenie upadłości likwidacyjnej (wtedy jednak stosujemy przede wszystkim przepisy prawa upadłościowego i naprawczego), czwarta zaś grupa przyczyn związana jest z decyzjami organów państwowych (np. rozwiązanie spółki przez sąd, rozwiązanie spółki przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów).

Chwila zaistnienia zdarzeń określonych uzasadniających likwidację powoduje powstanie stanu likwidacji spółki – nie potrzeba dodatkowych uchwał wspólników w tym zakresie. Z chwilą otwarcia likwidacji zmianie ulegają zasady funkcjonowania spółki:

kompetencje zarządu w zakresie czynności likwidacyjnych przejmują likwidatorzy spółki;
spółka działa pod zmienioną firmą z dodatkiem słów „w likwidacji”;
wygasa prokura a nowa nie może być ustanowiona;
niedopuszczalne jest wypłacanie zysku.

Przebieg likwidacji:

Powołanie likwidatorów – w postępowaniu likwidacyjnym to właśnie likwidatorzy przejmują kompetencje zarządu w zakresie prowadzenia spraw spółki oraz w zakresie jej reprezentowania. Do likwidatorów znajduje zastosowanie art. 18 k.s.h. dotyczący wymagań co do osoby członka zarządu. Likwidatorami mogą być wspólnicy bądź osoby trzecie, ale tryb ustanowienia tych likwidatorów może zależeć od różnych okoliczności. Likwidatorzy mogą być powołani:

na mocy postanowień umowy spółki (umowa może określać przesłanki i tryb ich wyłonienia);
uchwałą wspólników (może być połączona z uchwałą o rozwiązaniu spółki);
postanowieniem sądu (gdy mamy rozwiązanie na podstawie orzeczenia sądu albo na wniosek osób mających w tym interes prawny bądź organu państwowego);
z samej ustawy (w braku innych tytułów likwidatorami są członkowie zarządu).

Likwidator może działać za wynagrodzeniem określonym przez wspólników bądź sąd. Likwidator może być również odwołany zarówno przez samych wspólników w drodze uchwały jak również przez sąd rejestrowy na wniosek osób mających w tym interes prawny. Nie dotyczy to jednak likwidatorów powołanych przez sąd, gdyż tylko sąd może ich odwołać. Ustanowienie likwidatorów jest konieczne do tego aby doszło do zgłoszenia otwarcia likwidacji .

Zgłoszenie otwarcia likwidacji do KRS – do krajowego rejestru sądowego należy zgłosić otwarcie likwidacji czyli ujawnić przesłanki uzasadniające rozwiązanie spółki i rozpoczęcie postępowania likwidacyjnego, należy wskazać nazwiska i imiona likwidatorów, należy również określić sposób reprezentacji. W przypadku ustanowienia likwidatorów przez sąd, powołanie jak przypadki odwołania następują tu z urzędu.
Powiadomienie wierzycieli – o otwarciu likwidacji należy powiadomić wierzycieli, dlatego należy dokonać ogłoszenia o otwarciu likwidacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w inny sposób, jeżeli tak stanowi umowa. W ogłoszeniu zawiera się informację o rozwiązaniu spółki. Wierzyciele mają termin trzymiesięczny na zgłoszenie wierzytelności, oczywiście nie oznacza to że uchybienie takiemu terminowi będą niosły za sobą niekorzystne skutki.
Sporządzenie bilansu likwidacyjnego – czyli bilansu otwarcia likwidacji. Taki bilans zgodnie

z ustawą o rachunkowości należy sporządzić w ciągu 14 dni od dnia otwarcia likwidacji bądź

wystąpienia zdarzeń powodujących otwarcie likwidacji. Ten bilans należy zgłosić zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia – to likwidatorzy mają obowiązek zwołania zgromadzenia wspólników. Jest to bilans o szczególnym charakterze, dlatego że wszystkie składniki majątku ujmowane są w tym bilansie według ich wartości zbywczej na dzień otwarcia likwidacji.

Podejmowanie czynności likwidacyjnych – w ramach postępowania likwidacyjnego podstawowe znaczenie mają tzw. czynności likwidacyjne, czyli czynności prawne i faktyczne likwidatorów. Uprawnienia likwidatorów mają węższy charakter niż uprawnienia zarządu. Są one ograniczone celem likwidacji tj. zakończeniem istnienia spółki. Te czynności likwidacyjne to m.in.:

zakończenie bieżących interesów spółki;
ściągnięcie wierzytelności przysługujących spółce;
spłatę wszystkich zobowiązań ;
upłynnienie majątku spółki .

Nie oznacza to, że likwidatorzy nie mogą zawierać nowych umów związanych z prowadzoną działalnością. Oczywiście nie mogą podejmować działań mających na celu dalszy rozwój spółki, niemniej jednak takie umowy mogą być skuteczne. W przypadku zobowiązań, które są niewymagalne lub sporne likwidatorzy powinni zabezpieczyć środki umożliwiające spłatę. Jeżeli chodzi o upłynnienie majątku spółki to istnieje istotne ograniczenie dotyczące nieruchomości należących do spółki. Mianowicie takie nieruchomości powinny być co do zasady zbywane w drodze publicznej licytacji, natomiast w innym trybie tylko na mocy uchwały wspólników.

Podział majątku między wspólników – po jego upłynnieniu majątek może zostać podzielony dopiero po upływie 6 miesięcy od dnia otwarcia likwidacji, ale jest też drugi warunek – podział może nastąpić jeżeli doszło do spłaty wszystkich zobowiązań. Musza więc tu zaistnieć te dwie przesłanki. Co do zasady wspólnicy będą uczestniczyć w majątku likwidacyjnym proporcjonalnie do posiadanych udziałów niemniej jednak umowa spółki może wprowadzać odmienne reguły. Może przewidywać uprzywilejowanie udziałów, może przewidywać inny sposób rozdysponowania majątku spółki.
Zwołanie zgromadzenia wspólników przez likwidatorów – postępowanie likwidacyjne kończy się zatwierdzeniem sprawozdania likwidacyjnego przez zgromadzenie wspólników. To sprawozdanie sporządzane jest na dzień poprzedzający dokonanie podziału pomiędzy wspólników. Likwidatorzy mają obowiązek zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników w celu zatwierdzenia sprawozdania. Co do zasady nastąpi wówczas również udzielenie absolutorium likwidatorom z dokonanych przez nich czynności.

sekretariat@noxum.pl

+48 792 125 212

F.A.Q.

Pytania i odpowiedzi dotyczące spółki z o.o.

ROZWIJAJ SWÓJ BIZNES BEZPIECZNIE!

Prowadź firmę. Problemy ksiegowe zostaw nam!

Firma

Kontakt

Szybkie linki

PRZYDATNE LINKI